Định nghĩa và công dụng của đồ gá gia công cơ khí
Đồ gá gia công cơ khí là thiết bị công nghệ chuyên dụng, dùng để xác định chính xác vị trí của chi tiết so với dụng cụ cắt và giữ cố định chi tiết trong suốt quá trình gia công. Việc sử dụng đồ gá giúp đảm bảo độ chính xác, nâng cao hiệu suất sản xuất và giảm sai sót trong quá trình gia công cơ khí.
Công dụng của đồ gá gia công
Đồ gá gia công cơ khí mang lại nhiều lợi ích quan trọng:
Đảm bảo độ chính xác: Đồ gá giúp xác định chính xác vị trí tương đối giữa chi tiết, máy và dao cắt, mang đến độ ổn định và độ tin cậy cao.
Nâng cao năng suất lao động: Loại bỏ các công đoạn vạch dấu, so dao, cho phép kẹp chặt nhiều chi tiết cùng lúc, giảm thời gian phụ, tăng năng suất.
Mở rộng khả năng công nghệ của máy: Sử dụng đồ gá chuyên dụng trên máy cắt kim loại giúp gia công được nhiều hình dạng phức tạp.
Giảm yêu cầu tay nghề và cường độ lao động: Hỗ trợ công nhân thao tác dễ dàng, giảm áp lực làm việc và sai sót.
Phân loại đồ gá gia công trên máy cắt kim loại
Đồ gá gia công được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau, phổ biến nhất là:
1. Căn cứ vào phạm vi sử dụng
Đồ gá vạn năng:
Dùng cho nhiều loại chi tiết khác nhau, không cần điều chỉnh đặc biệt. Thường sử dụng trong sản xuất đơn chiếc hoặc loạt nhỏ.
Ví dụ: Mâm cặp 3 chấu, mâm cặp 4 chấu, ê tô, bàn từ,…Đồ gá chuyên dùng:
Thiết kế riêng cho một nguyên công hoặc sản phẩm cụ thể, dùng trong sản xuất hàng loạt, quy mô lớn.
Ví dụ: Đồ gá phay biên dạng cam, đồ gá gia công lỗ ắc piston,…Đồ gá vạn năng lắp ghép (tổ hợp):
Lắp ghép từ các chi tiết tiêu chuẩn, có thể tháo rời và tái sử dụng.Ưu điểm:
Tiết kiệm thời gian thiết kế, chế tạo
Tái sử dụng linh hoạt, giảm chi phí vật liệu
Nhược điểm:
Đầu tư ban đầu cao
Kích thước nặng, cồng kềnh, độ cứng vững kém hơn đồ gá chuyên dụng
Ứng dụng: Sản xuất loạt nhỏ, nhiều chủng loại chi tiết, phù hợp cho sản phẩm mới.
2. Căn cứ vào loại máy sử dụng
Đồ gá tiện
Đồ gá phay
Đồ gá khoan
Đồ gá mài
3. Căn cứ vào nguồn sinh lực kẹp chặt
Kẹp bằng tay
Kẹp bằng khí nén
Kẹp bằng dầu ép
Kẹp kết hợp khí nén – dầu ép
Kẹp bằng điện từ hoặc chân không
4. Căn cứ vào số lượng chi tiết gia công đồng thời
Kẹp một chi tiết
Kẹp nhiều chi tiết cùng lúc